Zawór zwrotny - jak zabezpieczyć instalację wodną?

Zarówno małe usterki jak i większe awarie instalacji wodnej mogą poczynić wiele szkód, dlatego tak ważne jest zapewnienie elementów zabezpieczających przepływ wody. Biorąc pod uwagę fakt, że wszystkie instalacje domowe są ze sobą połączone, awaria systemu wodnego wywołana przepływem zwrotnym najczęściej oznacza też awarię ogrzewania oraz innych urządzeń technologicznych. Najskuteczniejszym zabezpieczeniem w tej sytuacji okazuje się być zawór zwrotny. Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się więcej na temat poprawnego zabezpieczenia instalacji wodociągowej.

Zawór zwrotny - zabezpieczenie dla instalacji wodnej

Zawór zwrotny spotykany jest najczęściej w instalacjach centralnego ogrzewania, gdzie odpowiada za właściwy przepływ wody pomiędzy poszczególnymi częściami układu. Właściwa praca całej instalacji CO zależy od prawidłowego zamontowania tego elementu zabezpieczającego. Przyjrzyjmy się bliżej temu, jak działa zawór zwrotny i który model jest najlepszy.

Głównym zadaniem zaworu zwrotnego do pieca CO jest zapewnienie przepływu cieczy tylko w jednym kierunku. Sposób, w jaki zawór osiąga ten efekt zależy od jego konstrukcji.

• Zawory grzybkowe posiadają wewnątrz konstrukcji element w kształcie grzybka, który pod wpływem ciśnienia unosi się dopuszczając przepływ wody.

• Zawory klapowe zwane też motylkowymi działają na zasadzie otwórz/zamknij. Za regulację przepływu wody odpowiada, umieszczony w środku, dysk wykonujący obroty wzdłuż rurociągu, wokół własnej osi.

• Zawory membranowe często wykorzystywane do agresywnych cieczy i gazów wyposażone są w sprężystą membranę, która ugina się pod ciśnieniem blokując przepływ wody.

• Zawory płytkowe, jak sama nazwa wskazuje, są wyposażone w płytkę, która uniemożliwia przepływ wody. Płytka zamykająca jest bardzo odporna na ciśnienie, dużą prędkość przepływu oraz wysokie temperatury.

• Zawory kulowe stanowią najbardziej popularną grupę elementów zabezpieczających instalację centralnego ogrzewania. Wewnątrz nich znajdują się kule obrotowe z przelotem, które odpowiadają za otwieranie i zamykanie przepływu wody.

Zawory mogą być wykonane z wielu materiałów. Wśród najczęściej spotykanych znajdują się modele ze stali nierdzewnej oraz zwykłej, a także mosiądzu i tworzywa sztucznego typu poliester. Rodzaj materiału ma dosyć duże znaczenie, bowiem produkt musi być odporny zarówno na ciecz lub gaz, które przepływają w rurach jak i czynniki zewnętrzne.

Warunkiem prawidłowego działania zaworu zwrotnego jest dobranie odpowiedniego produktu do konkretnego typu instalacji. Najważniejsze parametry, które należy uwzględnić przy zakupach to wielkość zaworu, długość średnicy rurociągu oraz typ medium przepływowego.

Zawór zwrotny do instalacji CO

Wybierając zawór zabezpieczający do instalacji centralnego ogrzewania, szczególną uwagę należy zwrócić na jego sposób działania. Z modeli dostępnych na rynku można wybrać produkty z obciążeniem lub bez obciążenia. Zawór zwrotny CO z obciążeniem działa w oparciu o występowanie różnicy ciśnień, zaś zawór bez obciążenia zamykany jest pod wpływem grawitacji lub przy pomocy sprężyny.

Zawór zwrotny to urządzenie samoczynne, dlatego nie wymaga podłączenia żadnych systemów sterujących. Uruchamia się samoistnie po przekroczeniu granicy wysokości ciśnienia. Z reguły proces ten powinien odbywać się automatycznie, ale w przypadku zaworów bez obciążenia często dzieje się to dopiero po ustaniu przepływu, dlatego wielu użytkowników decyduje się na modele posiadające obciążenie.

Zawór zwrotny do instalacji wodnej

Zawory zwrotne do wody uniemożliwiają zawracanie wrzącej cieczy, która mogłaby spowodować poważną awarię urządzenia, a nawet całego systemu. W mniej skomplikowanych instalacjach takie zabezpieczenie nie jest wymagane, ale przy rozbudowanych konstrukcjach jest ono niezbędne.

W razie awarii pompy lub braku zasilania, zawór zwrotny przy pompie CO zostaje otwarty pod wpływem ciśnienia. Dzięki temu woda zaczyna płynąć w sposób grawitacyjny omijając pompę, a co za tym idzie, chroniąc ją przed uszkodzeniem. Należy jednak pamiętać, o tym, że tylko odpowiednio zaprojektowana instalacja umożliwi poprawne działanie zabezpieczenia.

Czy zawór zwrotny jest wymagany?

Zawór zwrotny do CO jako element zabezpieczający może znacznie wydłużyć okres pracy instalacji centralnego ogrzewania, wodociągowej oraz pneumatycznej. To dzięki nim nie dochodzi do uszkodzeń mechanicznych, takich jak przegrzania kotła, czy awaria pompy ciepła. Stosowanie tych elementów nie jest wymagane, ale warto to zrobić, chociażby ze względu na bezpieczeństwo osób obsługujących i korzystających z instalacji w budynku. Ponadto, zadbana instalacja centralnego ogrzewania to gwarancja komfortu cieplnego i większa pewność inwestycji.

Montaż zaworu zwrotnego

Poszukując odpowiedzi na pytanie, gdzie zamontować zawór zwrotny wody należy wziąć pod uwagę typ i konstrukcję tego elementu, bowiem może być on ułożony pionowo lub poziomo. W instalacji CO zawór zabezpieczający montowany jest bezpośrednio za pompą, a przed zaworem odcinającym. Mocuje się go za pomocą gwintu na odcinkach rur i korpusie instalacji. Instalując zawory CO należy stosować kilka zasad zapewniających funkcjonalność systemu:

• przed montażem należy przeprowadzić kontrolę zaworu i sprawdzić, czy został odpowiednio dobrany, 
• zawór zwrotny należy zamontować zgodnie z kierunkiem przepływu,
• instalacji zaworu trzeba dokonać w sposób nieobciążający korpusu, 
• należy pamiętać o pozostawieniu odpowiedniego prześwitu przy uszczelnianiu połączenia rury z zaworem, 
• warto wyposażyć instalację w grubszą siatkę do zatrzymywania zanieczyszczeń. 

Prawidłowo dobrany i zainstalowany zawór zwrotny powinien pracować bezawaryjnie przez wiele lat. Warto jednak, zwracać uwagę na pracę układu i reagować na nieprawidłowości w działaniu elementów zabezpieczających. Jeżeli zawór nie funkcjonuje prawidłowo, warto go niezwłocznie wymienić na nowy model.

Sprawdź dostępne zawory bezpieczeństwa