Niska wydajność ogrzewania podłogowego – przyczyny i jak sobie z tym poradzić?

Ogrzewanie podłogowe jest jednym z najbardziej oczywistych rozwiązań grzewczych w nowych domach. Nic dziwnego, ma mnóstwo cenionych przez użytkowników cech, które wyróżniają je spośród innych technologii - jest ciche, dyskretne i zapewnia równomierne rozprowadzanie ciepła po całym domu. Ponadto uchodzi za bardzo energooszczędne i wydajne, dzięki czemu można zapewnić sobie dodatkowe oszczędności. Pomimo tak wielu niewątpliwych zalet, zdarza się, że w niektórych domach podłogówka nie spełnia oczekiwań użytkowników. Dlaczego tak się dzieje? Sprawdź, co wpływa na niską wydajność ogrzewania podłogowego i co należy zrobić, by zniwelować ryzyko wystąpienia tych problemów już na etapie projektowania instalacji.

Co ma wpływ na wydajność podłogówki?

Nieprawidłowości w działaniu ogrzewania podłogowego mogą być wynikiem błędów już na etapie projektowania instalacji, ale również podczas jej montażu, konfiguracji czy wykończenia podłogi. Na efektywność ogrzewania podłogowego wpływa wiele kluczowych czynników, w tym:

Izolacja termiczna podłoża i budynku – to ona ma ogromny wpływ na poziom strat ciepła i wydajność instalacji.
Rozstaw rur – należy pamiętać, że im większy rozstaw, tym niższa temperatura podłogi i większy spadek wydajności instalacji grzewczej.
Temperatura wody zasilającej - powinna mieścić się w zakresie zalecanym dla ogrzewania podłogowego.
Źródło ciepła – pompa ciepła lub kocioł muszą być dobrze dobrane do systemu ogrzewania podłogowego, by zapewnić mu efektywną pracę.
Grubość wylewki i materiał wykończeniowy na podłodze – oba te czynniki wpływają na czas nagrzewania się podłogi i poziom oddawania ciepła.

1. Nieprawidłowy montaż ogrzewania podłogowego

Duże doświadczenie w wykonywaniu instalacji podłogowych jest nieocenioną wartością dodaną każdego Instalatora, ponieważ nawet najlepsze materiały i urządzenia nie będą funkcjonować efektywnie, jeśli instalacja nie zostanie zaprojektowana odpowiednio z rekomendowanymi zaleceniami i dostosowana do stanu faktycznego budynku. Jednym z głównych powodów niskiej wydajności ogrzewania podłogowego jest błędny projekt instalacji, na który składają się takie elementy jak:

Gęstość układania rur

Przyjmuje się, że najbardziej optymalny odstęp między rurami powinien wynosić około 10-15 cm. Jeżeli rury są ułożone zbyt rzadko, może dojść do nierównomiernego rozprowadzania ciepła i powstawania zimnych stref, co skutkuje niższą wydajnością ogrzewania.

Temperatura zasilania

Ogrzewanie podłogowe powinno działać w temperaturze wody o zakresie od 25°C do maksymalnie 45°C. Zbyt niska temperatura wody powoduje, że podłoga będzie chłodna, a pomieszczenia się nie nagrzeją, z kolei zbyt wysoka temperatura zasilania może prowadzić do uszkodzeń podłogi lub dyskomfortu domowników. Dla pomieszczeń tj. sypialnia, salon czy kuchnia, optymalna temperatura ogrzewania podłogowego powinna wynosić do ok. 30°C, a dla łazienki do 35°C.

Niewłaściwa izolacja podłogi

Brak izolacji lub zbyt cienka warstwa izolacyjna na podłodze przyczynia się do dużych strat ciepła i bezpośredniego obniżenia efektywności całego systemu ogrzewania podłogowego. Zgodnie ze sztuką instalacyjną, grubość takiej izolacji zależy od tego, czy ogrzewanie podłogowe jest instalowane na gruncie (wtedy powinna wynieść ok. 8-10 cm), czy na stropie (ok. 3 - 4 cm). Warto wziąć pod uwagę również odpowiedni rodzaj izolacji pod podłogówkę - najczęściej stosowany jest w tym celu styropian EPS lub styrodur XPS.

2. Problemy z przepływem wody w instalacji podłogowej

Niska wydajność ogrzewania podłogowego może być związana także z problemami w przepływie wody w rurach instalacji. Te są najczęściej wynikiem zapowietrzenia, niewłaściwej mocy pompy cyrkulacyjnej lub zbyt niskiej prędkości przepływu czynnika grzewczego.

Zapowietrzenia instalacji podłogowej

Nagromadzone w rurach powietrze może blokować przepływ wody, czego wynikiem będą odczuwalnie chłodniejsze miejsca na podłodze. Rozwiązaniem tego problemu jest przeprowadzanie regularnego odpowietrzania za pomocą specjalnych zaworów, które mają na celu usuwanie powietrza z rur instalacji podłogowej.

Zbyt niska prędkość przepływu

W instalacji ogrzewania podłogowego prędkość przepływu wody powinna wynosić co najmniej 0,15–0,5 m/s. Jeśli przepływ jest zbyt wolny, ciepło rozprowadzane jest nierównomiernie, a efektywność systemu spada.

Niewłaściwa pompa obiegowa

Pompa obiegowa musi być odpowiednio dobrana do długości pętli i średnicy przewodu. Niewystarczająca moc pompy może prowadzić do problemów z przepływem, a tym samym do niskiej wydajności ogrzewania.

3. Niedostateczna izolacja budynku

Nie da się ukryć, że wydajność wszystkich systemów grzewczych jest ściśle związana ze stanem izolacji cieplnej budynku. Nie inaczej jest także w przypadku ogrzewania podłogowego, które działa najlepiej w dobrze izolowanych budynkach. W budynkach, w których ciepło ucieka przez nieocieplone ściany, nieprawidłowo zaizolowane okna bądź drzwi, wydajność podłogówki będzie znajdzie niższa niż w domu z odpowiednią izolacją termiczną. W celu poprawy tej wydajności, warto przeprowadzić proces termomodernizacji, który obejmuje:

Docieplenie ścian zewnętrznych

Stosowanie odpowiednich materiałów termoizolacyjnych, takich jak styropian lub wełna mineralna, może znacznie poprawić efektywność energetyczną budynku, co przyczyni się do zwiększenia wydajności systemu podłogowego. Dla domów w nowym budownictwie, standardem jest ocieplenie zapewniające przepuszczalność ciepła na poziomie 0,2 W/(m2.K).

Wymiana okien

Nowe okna z odpowiednimi szybami i uszczelkami stanowią szczelną barierę termiczną. Wymiana okien w domu jest więc w stanie znacznie poprawić komfort cieplny i sprawić, że system grzewczy będzie zoptymalizowany.

Izolacja stropów i dachu

Należy pamiętać, że ciepło nie ucieka wyłącznie przez ściany i otwory okienne czy drzwi, ale także przez strop. Porządna izolacja dachu o grubości ok. 20-25 cm zapobiegnie szybkiemu wychładzaniu się pomieszczeń.

4. Nieprawidłowe sterowanie podłogowym systemem grzewczym

Dość często problem wydajności ogrzewania podłogowego nie tkwi w jego montażu czy warunkach w konstrukcji domu, a w nieprawidłowo zaprogramowanym systemie sterowania temperaturą. Sterowanie temperaturą za pomocą termostatów ma duży wpływ na efektywność całej instalacji grzewczej w domu - jeśli zasilanie jest ustawione na zbyt wysoką temperaturę, prowadzi to do nadwyrężania instalacji i powstawania niepotrzebnych strat energii. Zbyt niska temperatura sprawia, że pomieszczenie się wychładza, a jego ponowne nagrzanie będzie wymagało większej ilości energii. W ciągu dnia temperatura na termostacie powinna być ustawiona na ok. 20°C, w nocy zaś można ją obniżyć do ok. 18°C.

Programując system sterowania ogrzewaniem podłogowym warto zastosować nie tylko termostaty, które pozwalają na precyzyjną kontrolę temperatury w pomieszczeniach, ale także regulację strefową. Dzięki niej, można jeszcze efektywniej zarządzać ciepłem w domu i unikać strat energii. Dobrym wsparciem będzie też automatyka pogodowa, która dostosuje temperaturę zasilania do warunków panujących za oknem.

5. Nieodpowiednie pokrycia podłogowe

Na wydajność ogrzewania podłogowego ma również wpływ materiał, z którego wykonana jest podłoga oraz co się na niej znajduje. Grube dywany czy drewno charakteryzujące się wysoką izolacyjnością mogą stanowić dużą przeszkodę na drodze ciepłego powietrza wytwarzanego w instalacji. Wśród najczęściej polecanych typów pokryć podłogowych, które są dobrymi kompanami dla podłogówki, znajdują się:

Płytki ceramiczne - mają niską izolacyjność termiczną i bardzo dobrze przewodzą ciepło, więc to bardzo dobry wybór dla systemu ogrzewania podłogowego.
Panele laminowane i winylowe - dobrze współpracują z ogrzewaniem podłogowym, pod warunkiem, że ich grubość i konstrukcja zostały odpowiednio dobrane.
Drewno - choć ma wyższą izolacyjność niż płytki i panele, może być stosowane z ogrzewaniem podłogowym. Szczególnie polecanymi gatunkami drewna są dąb i jesion, które zapewniają dobrą przewodność ciepła.

6. Brak serwisowania systemu podłogowego

Zaniedbania w regularnym serwisie i brak kontroli pracy ogrzewania podłogowego, może powodować, że z czasem jego wydajność będzie spadała. Podłogówka, jak każda inna instalacja wymaga stałego serwisowania pod okiem specjalisty, które powinno obejmować:

Czyszczenie i odpowietrzanie

Okresowe czyszczenie ma na celu zapobiegać zatykaniu się rur i blokowaniu przepływu wody w instalacji ogrzewania podłogowego. Odpowietrzanie rur jest równie istotne, ponieważ nagromadzenie powietrza w przewodach podłogówki obniża wydajność systemu. Odpowietrzanie powinno być wykonywane co ok. 3-4 lata, a czyszczenie co najmniej raz na dwa lata.

Sprawdzanie pompy cyrkulacyjnej

Regularna kontrola wydajności pompy cyrkulacyjnej to sposób na to, by uniknąć problemów z przepływem wody w instalacji. Należy przeprowadzać ją co roku tuż przed rozpoczęciem sezonu grzewczego.

Kontrola sterowników

Warto regularnie sprawdzać działanie termostatów i sterowników obsługujących instalację podłogową, by upewnić się, że wszystkie parametry są zgodne z potrzebami domowników.

Podsumowanie

Niska wydajność ogrzewania podłogowego może być efektem wielu czynników – od błędów projektowych i wykonawczych, przez problemy z przepływem, aż po niewłaściwe sterowanie systemem. Wyzwaniem Instalatora jest nie tylko prawidłowe zaprojektowanie i montaż instalacji, ale także jej regularne serwisowanie oraz odpowiednie dostosowanie do warunków w budynku. Pamiętając o wyżej omówionych przyczynach niskiej wydajności podłogówki, będziesz mógł tworzyć niezawodne i trwałe instalacje ogrzewania płaszczyznowego.