Montaż paneli fotowoltaicznych - co warto wiedzieć?

Montaż instalacji fotowoltaicznej – na dachu czy gruncie?

Instalacja paneli może odbyć się zarówno na dachu, jak i na gruncie. Każde z rozwiązań ma swoje zalety, a wybór odpowiedniego najczęściej wynika z możliwości jakie daje dach lub wielkość działki. Jest to także uzależnione od czynników naturalnych, takich jak otoczenie w postaci wysokich drzew, krzewów czy ukształtowania terenu. Najpopularniejszym miejscem w którym ujrzymy panele fotowoltaiczne, jest dach budynku. W zależności od kształtu dachu, rozróżniamy montaże na dachach skośnych (spadzistych) i płaskich.

W przypadku dachów spadzistych, montaż paneli słonecznych opiera się o przymocowanie konstrukcji wsporczej, do krokwi dachowych. W zależności od poszycia - blacha lub dachówka - stosuje się haki lub śruby, które stabilizują stelaż. Wykonany z aluminium, nie obciąża zbytnio konstrukcji dachu, co pozwala na swobodne zamontowanie paneli słonecznych. Ważne jest także zadbanie o odpowiedni kąt nachylenia, który wynika z konstrukcji dachu. Wysoka pozycja pozwala lepiej wyeksponować panel na słońce, co w konsekwencji ma pozwolić na zmaksymalizowane pochłanianie promieni słonecznych. Dodatkowo zacienienie w przypadku dachów jest o wiele mniejszym problemem, pod warunkiem, że w okolicy nie znajdują się np. wysokie drzewa, które będą rzucały cień. Wtedy jedynym problemem jest wędrówka słońca po niebie i zmiana kierunku padania promieni w ciągu dnia. Trzeba jednak zaznaczyć, że w przypadku dachów spadzistych, mamy do czynienia z pewnym problemem. Jego ustawienie względem wschodu i zachodu, warunkuje możliwości montażowe. Oznacza to, że jeśli spadki znajdują się tylko z dwóch stron, a zlokalizowane są bardziej na północ i południe, to panele mogą nie być doświetlane w pełni, a tym samym nie przekazywać pełnej mocy.

W takim przypadku możemy zamontować panele na gruncie. To rozwiązanie sprowadza się gdy dach budynku nie pozwala na pomieszczenie tak dużej ilości paneli lub istnieją przesłanki konstrukcyjne, uniemożliwiające wykonanie instalacji na dachu. W przypadku instalacji na ziemi, opiera się ją na podobnych stelażach, jak w przypadku montażu dachowego. Te przytwierdzane są do gruntu poprzez wkręcanie lub umieszczanie ich na betonowych podstawach. Dużą zaletą tego rozwiązania jest fakt, że podobnie jak przy płaskich dachach, panele mogą być skierowane w najbardziej odpowiednim kierunku, dzięki czemu można uzyskać więcej energii elektrycznej. O wiele łatwiej jest także dostosować kąt nachylenia paneli, co również przekłada na się na efektywność ich działania. Niestety, takie wyjście nie jest pozbawione wad. Przede wszystkim jeśli nasza instalacja będzie wymagała zainstalowania kilku lub kilkunastu paneli - zajmie nam ona część posesji. Należy pamiętać także o dostosowaniu gruntu pod stelaże, co może generować dodatkowe koszty, a także musimy uwzględnić zabezpieczenia antykradzieżowe, na które narażone są panele.

Jakie warunki musi spełniać prawidłowo wykonany montaż instalacji fotowoltaicznej?

Jak wspomnieliśmy wcześniej, montaż paneli fotowoltaicznych na dachu oraz gruncie ma znaczenie w kwestii ich efektywności. Przy doborze właściwego miejsca, przeważnie pod uwagę bierze się trzy czynniki, które determinują prawidłowy montaż paneli fotowoltaicznych.

Zacienienie

Choć z pozoru może to wydawać się nie aż tak szkodliwe, to w rzeczywistości może przyczynić się do powstawania problemów z działaniem naszej instalacji. Zacienienie przede wszystkim obniża efektywność pobieranej energii z promieni słonecznych, a co za tym idzie - uzyskujemy mniej prądu. Kwestia zacienienia powinna zostać ujęta już na etapie projektu, co pozwoli na określenie optymalnego miejsca na montaż paneli. Dodatkowo zróżnicowanie temperaturowe panelu (jedno miejsce rozgrzane, a drugie wystudzone), może doprowadzić do jego uszkodzenia, a w wyniku tego - kosztownej naprawy lub wymiany.

Odpowiednie rozmieszczenie paneli względem konstrukcji dachu

Choć z daleka wydaje się, że panele są ustawione zaraz jeden obok drugiego, to jest to złudne wrażenie. W rzeczywistości konieczne jest zadbanie o odpowiednie odległości paneli między sobą. Umożliwia to przepływ powietrza, który pozwala im się w naturalny sposób chłodzić, a tym samym pracować ze stabilną wydajnością. Należy także pamiętać, że panele pod żadnym pozorem nie mogą wykraczać poza obrys dachu. Dla bezpieczeństwa, od krawędzi dachu zachowuje się odpowiednią odległość, co jest szczególnie ważne w przypadku dachów spadowych. Generalnie przyjmuje się, że wartość ta powinna wynosić minimum 20 centymetrów od rantów dachu.

Właściwy kąt i kierunek ustawienia paneli PV

Aby prawidłowo zamocować panele fotowoltaiczne, trzeba dostosować ich kąt i kierunek. W celu zmaksymalizowania wydajności uzysku prądu, powinny być one ustawione pod kątem od 30o do 40o. Z kolei w optymalne ułożenie paneli sprawia, że powinny być one wystawione na południe, gdyż zapewnia to najdłuższy cykl dobowy naświetlania. Oczywiście nie zawsze możliwe jest takie ustawienie, dlatego by zachować odpowiednią moc, dokłada się kolejne panele lub wyregulowuje montaż, by maksymalnie zbliżyć się do oczekiwanych wartości.

Zabezpieczenia do fotowoltaiki, o których należy pamiętać

Do usterki może dojść z wielu przyczyn - wada ukryta, uszkodzenie mechaniczne czy źle wykonana instalacja. W tym celu należy zadbać o zabezpieczenia instalacji, które zminimalizują ryzyko wystąpienia poważnych szkód.

Pierwszym z nich jest zabezpieczenie przeciwpożarowe. W tym celu montuje się wyłączniki przeciwpożarowe, które aktywowane są przed detektory iskrzenia. Dzięki odcięciu ich od pozostałych paneli, możliwe jest uniknięcie pożaru, który na dachu byłoby ciężko ugasić. Należy zwrócić uwagę, że w przypadku paneli o mocy przekraczającej 6,5 kWp, projekt zabezpieczeń musi zostać skonsultowany z rzeczoznawcą PPOŻ.

Kolejnym rodzajem są zabezpieczenia antyprzeciążeniowe. Montowane są one po stronie prądu stałego, czyli przed falownikiem. Ich zadaniem jest odcięcie panelu przed przesyłaniem zbyt dużej ilości energii do inwertera. Taka sytuacja może wystąpić w przypadku, gdy panel PV lub kable są uszkodzone. Co prawda, niektóre elementy mogą być odporne na tzw. prąd zwarciowy, jednak warto zaopatrzyć w takie zabezpieczenie, gdyż koszty naprawy lub wymiany instalacji fotowoltaicznej mogą być naprawdę wysokie.

Innym rodzajem ochrony przeciwprzepięciowej jest zabezpieczenie SPD. Ma za zadanie chronić instalację przed wyładowaniami elektrycznymi, występującymi w sposób naturalny i w wyniku usterki. Rodzaj konkretnych zabezpieczeń jest uzależniony od odgromówki znajdującej się na budynku, a także zachowania odpowiednich odległości izolacyjnych.

Konsekwencje źle wykonanego montażu

W przypadku wadliwego montażu, możemy spotkać się z poważnymi konsekwencjami. Problem pojawia się, gdy kłopoty nie są widoczne na samym początku. Dlatego tak ważne jest, by instalacja przed uruchomieniem, została sprawdzona przez fachowca. Czego zatem możemy się spodziewać po źle wykonanej instalacji?

Przede wszystkim może dojść do pożaru. Jest to najczarniejszy scenariusz, jednak przy zwarciu, które nie zostanie opanowane przez bezpiecznik, może pojawić się ogień. Problem może wynikać zarówno z uszkodzenia panelu, jak również źle położonych przewodów lub uszkodzonej izolacji, w trakcie ich kładzenia. Kolejny problem jaki możemy spotkać to uszkodzenie podzespołów. Falowniki w tym przypadku są szczególnie narażone, jednak trzeba pamiętać, że w razie takiej usterki, pełnią one też rolę swego rodzaju bezpiecznika, mogącego być bardzo kosztownym, w przypadku uszkodzenia. Z mniej niebezpiecznym problemem w porównaniu do dwóch poprzednich, jest błąd związany z montażem, który może doprowadzić do skrócenia żywotności podzespołów, jak również zaburzenia pracy instalacji. Mogą powstać zarówno przy samodzielnym montażu instalacji, jak również gdy jest ona zakładana przez firmę. Dlatego tak ważne jest sprawdzenie instalacji przed jej uruchomieniem, gdyż pewne problemy mogą dać o sobie znać dopiero po pewnym czasie. Warto inwertery czy panele fotowoltaiczne zaopatrzyć się w sprawdzonej hurtowni fotowoltaicznej, a także korzystać ze sprawdzonych producentów z długim okresem gwarancji jak np. inwerter solis Hewalex.

Montaż fotowoltaiki - samodzielnie czy przez profesjonalną firmę?

Tutaj odpowiemy krótko - lepiej zdecydować się na pomoc doświadczonej firmy. Dlaczego? Przede wszystkim otrzymujemy gwarancję, która pozwala nam w przypadku wspomnianego wcześniej błędu, uzyskać bezpłatną naprawę. Dodatkowo specjaliści na podstawie projektu są w stanie dokładnie wykonać instalację paneli fotowoltaicznych, niezależnie czy jest to montaż paneli na dachu, czy montaż paneli fotowoltaicznych na gruncie. Dodatkowo mając odpowiednie uprawnienia, elektrownia nie odrzuci (o ile wszystko jest wykonane prawidłowo) wniosku o podłączenie do sieci.

Co równie istotne - przed oddaniem gotowej instalacji, firmy wykonują audyt po montażowy, aby wyeliminować ewentualne błędy lub usterki.

Co prawda polskie prawo nie zabrania samodzielnego montażu, jednak bez odpowiednich uprawnień, operator energetyczny może nam odmówić podłączenia do sieci. W takiej sytuacji i tak będziemy zobowiązani do wezwania odpowiedniego specjalisty lub firmy, zajmującej się montażem fotowoltaiki, w następstwie których otrzymamy stosowną dokumentację.