Obowiązkowym elementem występującym w każdej instalacji wodnej czy gazowej są zawory kulowe, których zadaniem jest skuteczne odcięcie dopływu medium. Szeroki asortyment dostępnych na rynku zaworów, nie ułatwia wyboru. Na co więc zwrócić uwagę dobierając zawory kulowe? Zapraszamy do lektury.
Zawory kulowe zbudowane są z korpusu, uchwytu ręcznego i gniazda, w którym znajduje się kula, a także z wałka zwrotnego. Kula posiada wydrążony otwór przez który przepływa medium jeśli zawór jest otwarty. Zawór zamkniemy przekręcając uchwyt ręczny, wówczas całkowite obrócenie się kuli zablokuje przepływ medium. Zawory kulowe dostępne na rynku mogą występować z dławikiem lub bez. Wspomniany dławik gwarantuje kompensację luzów oraz przestrzeni wewnętrznej.
Wybierając zawory do instalacji zwrócić należy uwagę na wiele czynników. Przede wszystkim należy określić ich przeznaczenie, gdyż ich budowa będzie się różniła w zależności od medium. Następnie, dobrać odpowiedni rozmiar i określić maksymalne ciśnienie robocze i temperaturę medium, jeśli będą to zawory stosowane w instalacjach ciepłej i zimnej wody. Zawory stosowane przy cieczach wysokotemperaturowych, są specjalnie do tego przeznaczone, posiadają uszczelki, zapobiegające awariom spowodowanym wysoką temperaturą. Jeżeli woda w instalacji ma być przeznaczona do spożycia, zawór musi posiadać odpowiedni atest higieniczny. Z kolei jeśli są to zawory przeznaczone do stosowania w instalacji gazowej, koniecznie muszą spełniać normę PN-EN 331:2005/A1: 2011, która potwierdza bezpieczeństwo instalacji. Wielkie znaczenie przy trwałości i wytrzymałości zaworów ma tworzywo z jakiego są one wykonane. Najczęściej produkowane są z mosiądzu pokrytego warstwą chromu. Precyzja pokrycia kuli i grubość warstwy ochronnej to główne czynniki decydujące o efektywności zaworu i długości jego pracy. Przy wyborze zaworów kluczowa jest także ich klasa. W tym przypadku jakość ma ogromne znaczenie, dlatego warto wybierać markowe, sprawdzone rozwiązania opatrzone certyfikatami jakości, jak na przykład światowej klasy zawory ARCO. ARCO specjalizuje się w produkcji zaworów do instalacji wodnych, gazowych i grzewczych, a każdy zawór poddawany jest próbie szczelności zanim wyjedzie z fabryki.
Oferta Arco jest bardzo szeroka, a znaleźć w niej można między innymi zawory takie jak:
A 80
Zawory kątowe serii A 80 działają na ¼ obrotu i stosowane są w instalacjach wodnych. Ich zadaniem jest punktowe odcinanie dopływu wody do umywalek, zlewozmywaków czy zbiorników WC. Mogą być stosowane przy wodzie pitnej i ciepłej wodzie użytkowej do 95°C. Mosiądz, z którego są wykonane spełnia normy EN12164, EN12165, natomiast wykończone są chromowaną powierzchnią wysokiej jakości. Całkowite wyciszenie powyżej 15 dB, większą wytrzymałość i przepustowość zapewnia kula i trzpień wykonana z jednego elementu według oryginalnego patentu ARCO. W zaworach tych zastosowane zostały podwójne uszczelki o-ring gwarantujące zewnętrzną szczelność. Niektóre modele wyposażone zostały w system VITAQ, który wydłuża ich żywotność, dzięki elementom produkowanym z polimeru, zapobiegającemu osadzaniu się kamienia. Zawory pozbawione systemu VITAQ, w instalacjach z twardą wodą narażone są na awarie. Ze względu na osadzony kamień trudniej się obracają lub ulegają zupełnemu zablokowaniu. Stosując zawory z systemem VITAQ zachowasz niezmienną przepustowość przez cały okres eksploatacji. Zawory kątowe A 80 stosowane mogą być przy ciśnieniu nominalnym 16 bar.
TAJO 2000
Zawory Tajo 2000 to mosiężne zawory uruchamiane ręcznie na ¼ obrotu z dławnicą kuli. Mogą być stosowane w sieciach rozdzielczych wody pitnej, instalacjach wodnych, systemach dystrybucji c.w.u., w urządzeniach pneumatycznych czy hydraulice olejowej. Ich zadaniem jest odcięcie dopływu medium, a szczelność wewnętrzną zapewnia im system uszczelek PTFE. Z kolei szczelność zewnętrzną nakrętka i zacisk. TAJO 2000 występują w dwóch wersjach, standardowej i z systemem antykamiennym VITAQ. Ciśnienie nominalne dla obu wersji wynosi 50 bar. Warunkiem prawidłowego użytkowania jest praca w temperaturze o zakresie -20° C do 140° C wykluczając zamarzanie. Wśród zaworów TAJO wyróżnić można serię TAJO PRO, która wyposażona jest w system uruchamiania o podwójnej osi. System ten jest gwarancją niezawodności w użytkowaniu w instalacjach uruchamianych z małą częstotliwością. Minimalizuje problemy związane z rzadkim uruchamianiem. Ciśnienie nominalne dla tej serii wynosi 40 bar. Tak samo jak przy pozostałych zaworach serii TAJO warunkiem prawidłowego użytkowania jest zakres temperatur -20° C do 140° C.
SENA
Zawory serii Sena to standardowe zawory idealne do instalacji rozprowadzającej pitną wodę. Wykonane z certyfikowanego mosiądzu i powierzchni pokrytej wysokiej jakości niklem. Zawory Sena to zawory z dławnicą kuli, uruchamiane ręcznie na ¼ obrotu. Nominalne ciśnienie dla serii Sena wynosi 30 bar, a zakres temperatur w jakich mogą być użytkowane do -20° C do 120° C z wykluczeniem zamarzania.
JARDIN
Czerpane zawory serii Jardin, bardzo dobrze sprawdzą się zarówno w wewnętrznej instalacji do wody pitnej, jak i na zewnątrz budynków w instalacjach ogrodowych. Charakteryzują się dłuższym okresem eksploatacji i dzięki temu, że wykonane są jako jeden element, całkowicie eliminują przeciekanie. Podwójne uszczelki o-ring zapewniają zaworom Jardin szczelność zewnętrzną, natomiast od wewnątrz przed przeciekaniem chroni system 2 uszczelek, umocowany zabezpieczającym zaciskiem przed niewłaściwym operowaniem. Zawory Jardin świetnie radzą sobie z mrozami, to idealne rozwiązanie dla tych co rokrocznie wymieniali zawory kulowe po sezonie zimowym.
TEXAS
Zawory serii TEXAS to zawory przeznaczone do odcinania wody podtynkowej. Wykonane z mosiądzu z dławnicą kuli, i jak poprzednio opisywane zawory również uruchamiane są ręcznie. Z powodzeniem zastosujemy je w instalacjach z wodą pitną, w instalacji ciepłej i zimnej wody użytkowej, a także wody lodowej. W tej serii również wyróżnić możemy standardowe zawory i wyposażone w antykamienny system VITAQ. Nominalne ciśnienie tej serii zaworów wynosi 30 bar, natomiast 45 bar przy próbach ciśnieniowych. Pracują w temperaturach od -20° C do 95° C z wykluczeniem zamarzania.
MIÑO
Do instalacji gazowych dedykowana jest seria MIÑO, uruchamiane ręcznie mosiężne zawory z zamknięciem kulowym, bez możliwości demontażu. Zawory te wyposażone są w elementy blokujące i plombowane. Uruchamiane ręcznie na ¼ obrotu, przeznaczone do montażu liniowego w instalacjach domowych a także przemysłowych, które nie są zabudowane lub wkopane w podłoże zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz budynku. Warunkiem prawidłowego użytkowania jest ciśnienie nominalne wynoszące 5 bar, MOP5 (zgodnie z Normą Europejską EN 331), zakres temperatur w przedziale od -40° C do 60° C i stosowane medium z rodziny pierwszej, drugiej i trzeciej zgodnie z normą EN 437.
Dobierając zawory kulowe nie należy sugerować się ceną. Te z najniższej półki mają słabą żywotność i wysoką awaryjność, w związku z czym często należy je wymieniać, a co gorsza mogą doprowadzić do kosztownych awarii.