Decydując się na wybór rodzaju kotła do ogrzewania, należy zastanowić się, które rozwiązanie będzie dla nas najbardziej optymalne. W końcu eksploatacja kotła to nie tylko jego zakup, ale również montaż, zasilanie, a także serwis. Jaki kocioł centralnego ogrzewania warto wybrać do swojego domu?
Który rodzaj kotła wybrać do ogrzewania budynku?
Na rynku dostępne są kotły i piece centralnego ogrzewania o zróżnicowanym źródle zasilania. W zależności od lokalizacji domu, jego termoizolacji, a także cen paliwa - niektóre rozwiązania mogą okazać się korzystniejsze. Obecnie dostęp do źródła zasilania nie jest przeszkodą, gdyż gaz możemy pobierać z sieci lub własnego zbiornika, energię elektryczną z sieci i instalacji fotowoltaicznych, olej możemy trzymać w specjalnym zbiorniku, a paliwa stałe z łatwością zmagazynujemy w kotłowni. Zatem: kotły na jaki rodzaj paliwa wybrać do ogrzewania?
Kotły gazowe
Określane także potocznie jako "piece gazowe", pozwalają na dostarczenie ciepłej wody, poprzez podgrzewanie płytowego wymiennika ciepła palącym się gazem. Jest to jedno z tańszych rozwiązań dla budynków, które nie posiadają połączenia z siecią ciepłowniczą. Kotły gazowe kondensacyjne, cechują się wysoką sprawnością, która może przekraczać nawet 100%, co umożliwia zmniejszenie kosztów ogrzewania - przy użyciu tej samej ilości energii cieplnej. Gazowy piec centralnego ogrzewania może występować w wariancie jednofunkcyjny i dwufunkcyjnym. Jeżeli zależy nam tylko na centralnym ogrzewaniu - wybór jest prosty. Posiada on także większe możliwości grzewcze od wariantu dwufunkcyjnego o tej samej mocy. Jeżeli jednak zależy nam, by z czasem pełnił także funkcję źródła ciepłej wody użytkowej, możemy do niego zakupić zasobnik CWU, który będzie magazynował ciepłą wodę podgrzaną przez nasz "piec". Z racji zamkniętej komory spalania, gazowe kotły c.o. są bezpieczne dla ich użytkowników. "Gazówki" określane są jako ekologiczne kotły. Gaz jest jednym z czystszych paliw, dzięki czemu w procesie spalania nie powstaje tak duża ilość zanieczyszczeń. W przypadku kondensacyjnych modeli - te wskaźniki są jeszcze niższe. Jeśli interesuje nas taki wariant zasilania c.o., proponujemy zapoznać się na naszym wpisem, o tym jaki piec gazowy do domu jednorodzinnego będzie odpowiednim wyborem. Warto zaznaczyć, że są one stosunkowo bezobsługowe, co oznacza, że raz skonfigurowane ustawienia, nie wymagają naszych ciągłych zmian, a co najwyżej drobnych korekt.
Kotły elektryczne
Choć nie są często stosowanym rozwiązaniem, to kotły elektryczne znajdują zastosowanie w niejednym domu. Wykorzystuje się je jako główne, ale co ważne - także dodatkowe źródło ciepła w budynku. Elektryczne piece nie posiadają tak wysokiej sprawności jak ich gazowe i olejowe odpowiedniki. Oznacza to, że jako główne źródło centralnego ogrzewania, mogą okazać się kosztowne w eksploatacji. Jednak jako dodatkowe, kotły elektryczne CO są bardzo przydatne - zwłaszcza gdy budynek ogrzewa kocioł na paliwa stałe. W sytuacji, gdy na pewien czas temperatury mocno spadają, a piec na pellet czy ekogroszek nie opłaca się włączać, możemy wykorzystać wariant na prąd. W tej sytuacji koszt dogrzania budynku może okazać znacznie niższy, niż przy użyciu kotła stałopalnego. Wynika to m.in. z faktu, że nie wykorzystałoby się pełnego potencjału i energii, jaką i tak by wytworzył. W przypadku kotła elektrycznego - zużycie nie przekroczy faktycznego.
Kotły olejowe
W miejscu gdzie dostęp do sieci gazociągowej jest niemożliwy, a montaż zbiornika na gaz nie jest satysfakcjonującym rozwiązaniem, można wykorzystać ogrzewanie olejowe. Jest ono porównywalnie ekonomicznie, jak ogrzewanie gazowe. Wybierając nowoczesne kondensacyjne kotły olejowe można wybrać urządzenie ze sprawnością przekraczającą 100%. W przypadku montażu takiego kotła, trzeba wyznaczyć miejsce do składowania oleju opałowego. Możemy zrobić to w kotłowni, jak również wyposażyć się w oddzielny zbiornik, który może znajdować się w budynku, jak również na zewnątrz budynku. Kotły olejowe to urządzenia, które można zamontować tylko i wyłącznie na podłożu. W związku z tym wymagają odpowiedniej ilości miejsca, zwłaszcza, gdy do kotła ma być podłączony zasobnik CWU. Ograniczenie niezbędnej przestrzeni w takim przypadku umożliwia wybór wariantu zintegrowanego, jak np. Essencio Condens CFU C 24/VEL160SL, który zapewnia możliwość dostarczenia ciepłej wody do c.o. i c.w.u., nawet przy niskiej sprawności.
Kotły na paliwa stałe
Obecnie w domach można spotkać zarówno kotły na pellet, jak równie kotły na ekogroszek. Nowe przepisy wprowadziły dla nich obowiązek posiadania odpowiednich właściwości, tzn, muszą być to kotły 5 klasy i spełniać normę ECODESIGN. Ten rodzaj kotłów podobnie jak olejowe i gazowe, pozwala na zachowanie niezależności energetycznej. Kotły na paliwa stałe wymagają jednak możliwości magazynowania opału - w odpowiednich warunkach. Pellet i ekogroszek mogą być workowane, dzięki czemu ich właściwości można utrzymać w dłuższej perspektywie czasu, nie tracąc na jakości paliwa. Warto wybierać kocioł, który posiada zautomatyzowany podajnik. Pozwala to na ograniczenie konieczności odwiedzania kotłowni, w celu zapewnienia stałego dostępu do opału. Należy jednak pamiętać, że węglowe i pelletowe "piece c.o" wymagają odpowiedniej obsługi i konserwacji. W prawidłowym działaniu może pomóc sterownik do kotłów, który montuje się na kotle. W połączeniu z regulatorem temperatury, pozwoli na zoptymalizowanie jego pracy, co pozwoli na zmniejszenie kosztów ogrzewania. Nowoczesne kotły węglowe w połączeniu z ekogroszkiem, pozwalają w znacznym stopniu zmniejszyć emisję zanieczyszczeń (spalin) uchodzących kominem. W przypadku pelletu mówimy o minimalnej emisji, więc zastosowanie kotłów na paliwa stałe tego typu, to nie tylko zadbanie o komfort cieplny użytkowników budynku, ale także troska o ekologię w najbliższym otoczeniu.
Jaka moc kotła potrzebna jest do ogrzania budynku?
Każdy budynek posiada własne zapotrzebowanie na energię cieplną. Na jej podstawie dobiera się odpowiednią moc, jaką powinien mieć konkretny kocioł. Moc nie jest stricte uzależniona tylko od metrażu, ale również i stopnia wyizolowania budynku. Można to wyliczyć na podstawie prostego wzoru - metraż * współczynnik zapotrzebowania cieplnego = moc szczytowa potrzebna do prawidłowego działania. Przykładowo:
- Budynek o powierzchni 150 m2 i zapotrzebowaniu rocznym 60 kWh/m2, będzie wymagał użycia kotła o mocy 9 kW.
-
Budynek o powierzchni 100 m2 i zapotrzebowaniu rocznym 90 kWh/m2, będzie wymagał użycia kotła o mocy 9 kW.
-
Budynek o powierzchni 200 m2 i zapotrzebowaniu 45 kWh/m2, będzie wymagał użycia kotła o mocy 9 kW.
Na podstawie tego prostego wzoru, jesteśmy w stanie stwierdzić, jaki szacunkowo kocioł powinniśmy dobrać. Jednak w tym celu najlepiej jest zgłosić się po projekt, który pozwoli w na idealne dopasowanie urządzenia grzewczego.
Gdzie zamontować kocioł centralnego ogrzewania?
Największe obostrzenia spotkamy w przypadku wersji gazowych. Pomieszczenia w jakich mogą być montowane muszą mieć odpowiednią wysokość. W budynkach sprzed 2002 r. jest to 1,9 metra, zaś z i po 2002 r. - 2,2 metra. Dodatkowo minimalna kubatura pomieszczenia to 6,5 m3 (dla zamkniętych komór spalania) lub min. 8 m3 (dla otwartych). W przypadku kotłów na gaz ziemny, mogą się one znajdować w kotłowni, która jest zlokalizowana zarówno na parterze, jak też w piwnicy. Z kolei kotły gazowe zasilane LPG (skroplony gaz płynny), nie mogą być montowane poniżej linii gruntu. Zatem możemy je umieścić w pomieszczeniu gospodarczym, łazience, kuchni, czy piwnicy - jeśli to możliwe. Kotły elektryczne są najmniej problematyczne, ponieważ można je zamontować w zasadzie w każdym pomieszczeniu. Nie wymagają połączenia z kominem, ponieważ ich praca jest bez emisyjna. Nowoczesny elektryczny kocioł kondensacyjny cechują się przeważnie cichą pracą, przez co może znajdować się również w pomieszczeniach użytkowych. Kotłownie przeznaczone do eksploatacji olejowego kotła, muszą spełniać odpowiednie warunki. Jest to szereg wymagań dotyczących odpowiedniego rozplanowania pomieszczenia, by zminimalizować ryzyko niebezpieczeństwa w trakcie eksploatacji i w przypadku ewentualnej awarii. W przypadku pieca o mocy do 30 kW, możliwe jest zlokalizowanie ich np. w kuchni, czyli tam gdzie użytkownicy budynku nie przebywają stale. Powyżej tej wartości, kocioł musi zostać zlokalizowany w specjalnie przygotowanej do tego celu kotłowni. Kotły na paliwa stałe podobnie jak olejowe, powinny znajdować się w przeznaczonych do tego kotłowniach. W przypadku ekogroszku, użytkowanie go nie należy do najczystszych. Stąd najlepszym wyjściem jest stworzenie odpowiednio dużej kotłowni, by pomieścić także takie elementy jak choćby zasobnik ciepłej wody, oraz inne elementy niezbędne do prawidłowej pracy kotła.
Jak przygotować kotłownię?
W pierwszej kolejności, musimy zająć się jej projektem. Choć wykończenie kotłowni to często jeden z końcowych elementów budowy np. domu, to wcześniej zaplanowane działania, mogą umożliwić nam uniknięcie dodatkowego kucia. W pierwszej kolejności należy sprawdzić, czy wymiary oraz dostęp do poszczególnych elementów jak np. komin są dostępne. Stosując kotły grzewcze o konkretnym zasilaniu, należy pamiętać o dodatkowych zabezpieczeniach. Może być wymagane dodatkowe odprowadzenie szkodliwych substancji (jak np. w kotłach kondensacyjnych). W tym celu najlepiej jest skontaktować się ze specjalistą, który na podstawie dokumentacji, dokona kompletnego projektu.
Następnym krokiem jest zastosowanie się do projektu. Zgodnie z nim należy rozprowadzić rury stalowe lub rury miedziane. Dla wygody prac monterskich, orurowanie puszczone jest po ścianach. Ułatwia to także znalezienie potencjalnej usterki i wykonanie niezbędnych prac serwisowych. W tym celu montuje się także zawory hydrauliczne, które pozwalają na zatrzymanie medium, na konkretnym odcinku instalacji. Na tym etapie tworzy się także połączenia pod regulatory temperatury, których sterowniki znajdują się przy kotłach. Pozwala to uniknąć wykonywania bruzd na późniejszym etapie. Na sam koniec pozostaje zamontowanie kotłów, które zostaną podłączone do stworzonej instalacji. Nowoczesne kotły c.o. posiadają w wielu przypadkach ustandaryzowane wejścia i wyjścia, dzięki czemu instalacja nie jest tak skomplikowana. Piece do centralnego ogrzewania mogą jednak wymagać spersonalizowanych rozwiązań, dlatego przed zakupem, warto jest zapoznać się z dokładnym opisem produktu lub zlecić to profesjonalnej firmie zajmującej się montażem systemów ogrzewania.